อฆมูลโตติ , ทุกฺขานุปสฺสนาฯ วธกโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ วิภวโตติ, อนิจฺจานุปสฺสนาฯ สาสวโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ

สงฺขตโตติ, อนิจฺจานุปสฺสนาฯ มารามิสโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ ชาติธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ ชราธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ พฺยาธิธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ มรณธมฺมโตติ, อนิจฺจานุปสฺสนาฯ โสกธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ ปริเทวธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ อุปายาสธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ สํกิเลสิกธมฺมโตติ, ทุกฺขานุปสฺสนาฯ

อิเมหิ จตฺตาลีสาย อากาเรหิ อนุโลมิกํ ขนฺติํ ปฏิลภติฯ อิเมหิ จตฺตาลีสาย อากาเรหิ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติฯ

อิเมหิ จตฺตาลีสาย อากาเรหิ อนุโลมิกํ ขนฺติํ ปฏิลภนฺตสฺส, อิเมหิ จตฺตาลีสาย อากาเรหิ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมนฺตสฺส กติ อนิจฺจานุปสฺสนา, กติ ทุกฺขานุปสฺสนา, กติ อนตฺตานุปสฺสนา?

ปญฺจวีสติ อนตฺตานุปสฺสนา, ปญฺญาส อนิจฺจานุปสฺสนา;

สตํ ปญฺจวีสติ เจว, ยานิ ทุกฺเข ปวุจฺจเรติฯ

วิปสฺสนากถา นิฏฺฐิตาฯ

10. มาติกากถา

[40] นิจฺฉาโต [นิจฺฉาโต มุจฺจตีติ (สฺยา.)], โมกฺโข วิโมกฺโข, วิชฺชาวิมุตฺติ, อธิสีลํ, อธิจิตฺตํ, อธิปญฺญา, ปสฺสทฺธิ, ญาณํ, ทสฺสนํ วิสุทฺธิ [สุทฺธิ (สฺยา.)] เนกฺขมฺมํ, นิสฺสรณํ ปวิเวโก, โวสฺสคฺโค, จริยา, ฌานวิโมกฺโข, ภาวนา, อธิฏฺฐานํ, ชีวิตํฯ